Euskarazko hedabide multimedia eta digitalen zailtasunak

Hedabide multimedia eta digitalek internetek eskaintzen dituen abantailak erabiliz, edukiak hartzailearengana modu zuzenean helarazten dituzte.  Hala ere, euskarazko hedabideen kasuak baditu zenbait muga.  Lehenik eta behin, gertutasun faltaren arazoa daukagu. Hau da, Euskal Herria zazpi probintzia ezberdinez osatua dago eta jendeari, batik bat, bere inguruan gertatutakoak axola dio eta ez 200 kilometrora jazotakoak. Horri aurre egiteko, eskualde edo probintzia mailako hedabideak sortu beharko lirateke. Baina, pausua eman baino lehen zein hizkera erabiliko litzatekeen ere zehaztu beharreko kontua da.

Euskalkiak euskaldunon ondare linguistiko garrantzitsuenak dira.  Beraien erabilera, gutxika gutxika, murriztuz doa eta beraz, erabat gal ez daitezen bultzada bat eman beharko genieke. Hala ere, puntu honetara helduta, beste muga bat agertzen da: euskaldun berrien hazkundea.

Euskal hiztun guztien oso portzentaje altua dira euskaldun berriak eta hauek ez dute euskalkien ezagutzarik. Beraz, gizartea bitan zati dezakegu. Alde batetik, euskaldun zaharrak, batez ere, adineko jendeaz osatua; eta bestetik, euskara batua oinarri dutenak. Adineko jendearen bizi-iraupena kontutan izanik, euskara batuaz zabalduko den hedabideen sorkuntza zilegiago litzateke.

Euskalkiek ere eremu oso zabala hartzen dute. Izan ere, azpieuskalki zein auzoz auzoko aldaerak ere badituzte. Muga horiei aurre egiteko bide bakarra euskalkiak batuz janztea da, Euskaltzaindiak ezarritako arauetan oinarrituz.  Hala ere, audiozko hedabideetan euskalkiak dituen forma ezberdinez baliatzeak ez liguke inolako arazorik suertatuko. Azken finean, ahozko tradizioa oraindik ere existitzen den euskal ohituretako bat da. Adibidez, Gorbeialde Irratiak bere programa guztiak arratieraz emititzen ditu, bertako hizkera zabalduz.

Bestalde, datuen arabera, Iparraldean dauden euskaldunak, euskal elebidunak dira baina gehienak adineko jendea. Hegoaldekoak zein Nafarroakoak, ordea, erdal elebidunak eta gazteak. Ondorioz, euskara gero eta zabalduago egongo den arren, pisua galduz joango da. Kontraesan horrek badauka azalpen logiko bat:  EAEn zein Nafarroan dauden gazteek euskara batua ikasteko joera daukate eta hauek osatzen dute Euskal Herri osoko biztanle kopuru gehiena. Hala ere, pisua galduko duela esatean, erdara euskararen gainean jarriko dela esan nahi dut. Azken finean, bertakoen ama hizkuntza erdara baita, eta ez euskara. Horri aurre egiteko zerbait egin beharra dago ezinbestean eta horretarako, sarean dauden hedabideek egin dezaketen ekarpenaz baliatu beharko ginateke, lehenbizi.