Transmedia produktu baten programazioa: ATLAS BIDAIAK

Gaur egun, merkatuan dauden eskaintza eta hutsuneak kontuan izanik, transmedia kontzeptua garatuko lukeen produktu bat martxan jartzeko erronka hartu dugu. Gure helburua, jendearen beharrak eta nahiak asetzeko gaitasuna duen eduki bat sortzea da. Eta, buruari buelta asko eman ondoren, bidaia “munduan” dagoen eskaintza eskasaz ohartu gara. Beraz, urritasun horri aurre egiteko, eta jendearentzat aberasgarriak izan daitezken, zenbait produktu asmatu ditugu.


ATLAS telebistarako bidaia- programa:

Bidaiak oinarri dituen telebista programa bat eskainiko genuke; ETB2-n ostegunero eta prime time ordutegian. Astero bi kapitulu emitituko lirateke, bakoitza 45 minutukoa: batak, nazioarteko hiri bat garatuko lukeen bitartean; besteak, Espainiako probintzia bat erakutsiko liguke.


Dagoeneko, telebistan, gure programaren antzeko formatua eta edukia duten beste saio batzuk ikusgai daude. Honako hauek dira Atlasen konpetentzia zuzenak: “Callejeros viajeros”, “Españoles en el mundo” eta “Destino España”.

Atlas eta konpententziaren arteko konparaketa: helburua, protagonistak eta emisio data kontutan izanik.

ATLAS aldizkaria:

Hilero argitaratuko da; eta bertan, hilabete bakoitzean zehar telebistan emititu ditugun erreportajeen bertsio idatziak irakurtzeko aukera izango dute erosleek. Baina, erreportajeez gain beste osagarri batzuk ere bilduko ditu Atlas aldizkariak: hotel eta jatetxeen proposamenak, mapak, gidak, nola bidaiatu (hegazkinez, kotxez, trenez …), bidaiatzeko bide erosoenak, bisita-proposamenak eta abar.


Aldizkariak gainera, irakurleen parte hartzea sustatzeko osagarriak eskaintzen ditu:

•  Irakurleen eskutitzak: Irakurleek bidalitako eskutitzen bidez, euren bidaia esperientziak partekatu, aholkuak eman eta abar. egin ahal izango dute.  
• Lehiaketak: Irakurleek bidalitako eskutitzen artean, gure ustez, interesgarri, polit edota erabilgarriena dena sarituko dugu. Adibidez, astebururako bidaia batekin.
• Zozketak: Telefono deia edo sms bat bidaliz, parte hartzaileek zozketa batean sartuko dira.
• Elkarrizketak: Bidaia agentzietako langileei, museo edo jatetxetako jabeei, gida turistikoen idazleei ... egindako elkarrizketak ere argitaratuko ditugu.  



Atlas aldizkariaren eredua

ATLAS webgunea:

Gaur egun, kontsumo ohiturak aldatuz doaz eta webguneek duten arrakasta gero eta nabariagoa da. Horregatik, Atlasek webgune bat edukitzea, ezinbestekoa ikusi dugu. Guk sorturiko webgunearen jomuga nagusiak; informazioa eta interaktibitatea eskaintzea dira. Baina, zer bide erabiliko ditugu helburu horiek lortzeko?

• Telebista “a la carta”: Telebistan emititutako saio osoak interneten, zuk nahi duzun momentuan eta iragarkirik gabe ikusteko aukera eskainiko diegu erabiltzaileei.

• Argazkien txokoa: Erabiltzaileek euren paisaien argazkiak gure posta elektronikora bidali eta guk horiek webgunean zintzilikatuko ditugu.

• Bloga: Erreportariek bidai ezberdinetan zehar bizitakoa blog batean islatuko dute; beti ere, emititutako erreportajeetan ikusi ez diren argazki eta bideoekin.

 

• Foroak: Gai baten inguruan eztabaidatzeko gunea izango da. Erabiltzaileek izena eman ondoren, eztabaidetan parte hartu ahal izango dute. Helburua: parte hartzaileek gai ezberdinen inguruan duten  iritziak plazaratzea.

 

• Inkestak: Guk platenatutako galderaren bitartez, datorren asteko Atlas telebista programan zein toki lantzea gustatuko litzaieken jakinarazteko aukera emango diegu. Dauden aukerak guk planteatuz.  

                                 Adibidez: zer gustatuko litzaizuke bisitatzea hurrengo saioan?
                                        a) Rio de Janeiro
                                        b) París                                        
                                        c) Bruselas
                                        d) Jordania

• Lehiaketak eta zozketak: Adibidez: "Erreportaje lehiaketa: zure bideoa bidali eta aste bateko bidaia irabazi dezakezu, guztiz dohakoa!".

 

• Programaren produktuak erosteko aukera: Adibidez: Errioxari eta bertako ardoei buruzko erreportajea emititu badugu, aste osoan zehar Errioxako ardo lote bat jarriko dugu salgai gure webgunean".

Telefono mugikorrentzat sortutako ATLAS bidaia aplikazioak:

Bi motatako aplikazioak Smartphone, Iphone eta Android sistema duten telefonoek erabili ahal izateko:

Aplikazio kulturala: Honen bitartez, erabiltzaileak herri edo toki bateko gune kultural edo eraikin garrantzitsu bati buruzko informazioa eskura dezake. Horretarako, aplikazioa ireki, eraikinari argazki bat atera eta automatikoki pantailan deskargatutako zaio eraikinari buruzko ezaugarri, historia eta informazio esanguratsuena. Informazio hori bi modutan eskura daiteke: testu idatzian edo audioren bidez.

Aplikazio erabilgarria: Aplikazio honek, gune publikoen (jatetxe, museo, eta abarren) eskuragarritasunaren inguruko informazioa eskaintzen die erabiltzaileei. Horretarako, aplikazioa ireki eta bisitatu nahi duen museoa edo jatetxearen izena idatzi beharko du. Automatikoki eta segundo batzuen buruan, horiei buruzko informazioa (jateko mahairik libre dagoen, museoko sarrerak zenbat balio duten , etbar.) jasoko du telefonoaren pantailan.

Sare sozialak:

Atlasek twitter eta facebook sare sozialetan profilak izango ditu. Horiei esker, erabiltzaileek programari buruzko azken berriak ezagutu ahal izango dituzte une oro. Gainera, facebook-ek saio edo bideo zatiak ikusi eta erabiltzaileek sarean horiek komentatzeko aukera ere emango luke.

Atlas mahai- jokoa:

Gure transmedia produktua hedatzeko asmoz, familia osoak jolastu eta ikasi ahal izateko mahai joko bat sortuko genuke eta bidaia- trivial baten izaera edukiko luke.

Jokoaren elementu nagusiak: jolasteko taula, piezak eta galdera- txartelak izango dira. Baina zein da jokoaren helburua? Bidaiatzeko beharrezkoak diren bost elementuak lortzea; alegia, maleta, mapa, hegazkinerako bidaia txartela, dirua eta pasaportea. Bost elementu hauek lortzeko, beharrezkoa izango da laukitxo espezifikoetan planteatzen diren galderak asmatzea.

Galderak bost gaien ingurukoak izango dira: kultura, ohiturak, hizkuntzak, historia eta geografiari buruzkoak. Beraz, bidaiatzeko beharrezkoak diren bost elementuak lehenengo lortzen dituenak irabaziko luke jokoa.

Atlas mahai-jokoaren maketa

Ahozkotasuna eta multimedia diskurtsoa ariketa

1) Demagun hiru pasarte hauek itzuli dituzula euskarara. Justifikatu zein ahozkotasun eredutara itzuli dituzun:

- Torrente, el brazo tonto de la ley pasartea eredu normalizatzailearen adibide argia  da. Bideoa euskarara itzuli ondoren, argi ikus baitaiteke protagonistek ez dutela euskara batuaren eredu estandarra erabiltzen.  Hizkera motari dagokionez, Torrente eta bere lagunak, kaleko jerga erabiltzen dute bideoan zehar;  elkarrizketaren  formaltasun maila, argota izanik.  Era berean, kontutan izan behar da, argotaren zailtasun maila teknikoa dela. Alegia, hizkuntza ondo menperatzen ez duen pertsona batek (adibidez, atzerritar batek), elkarrizketa entzungo balu, ziurrenik, ez luke ezer ulertuko. Azken finean, kaleko hizkera menperatzeko,  praktika ezinbestekoa da. 

 - Irailak 11ko albistegia eredu normatibizatzailean sortua dago. Albistegi batean formaltasun maila altua erabili behar baita. Horrez gain, mezua ahalik eta jende gehiagorengana heltzeko moduko hizkera mota erabiltzea beharrezkoa da. Hartzaileen kopurua oso handia baita eta beraien arteko ezaugarriak oso ezberdinak. Emozionalitateari dagokionez, kazetariak epeltasuna mantendu behar du. Hau da, hzikera ezin daiteke ez lar hotza ezta lar hurbilekoa izan.

- Fuga de cerebros filmak eredu normalizatzailea darabil. Hain zuzen ere, kalean oso maiz entzun daitekeen hizkera. Formaltasun mailari dagokionez, tabua dela esango daiteke, momentu oro hitz gordinak (imbécil, idiota, cabrón...) entzun baitaitezke pelikulan. Horrek, pertsonaien arteko konfiantza existitzen dela agerian uzten du.  

2) Itzuli Torrente, el brazo tonto de la ley filmaren pasartea:

Torrente: - Polizia izatearen alde txarrena da hau. Zerbait gertatu ezean jasangaitza da asperraldia. Joko al dugu kanpaia?
Bestea: - Barkatu?
T: - Ba... hori, kanpaia jo!
B: - Elkarrekin?
T: - Noski, mutil!
B: - Baina... orain?
T: - Elkarri plazer pixkat emateko besterik ezta! Zuk nirea eutsi eta nik zurea... Tentsioak arintzeko ezer hoberik eztago! Baina, marikoikeriarik gabe, eh!
B: - Eztakit nik horretarako momentu aproposena den...
T: - Benga, mutil! Ez dezagun denbora alferrik galdu. Atera ezazu txistua eta ekarri hona.

Menderakaitzak irrati-nobela

Zuen ekarpenei esker bukatu dugu gure istorioa. Emandako amaiera zein den jakin nahi? Ba, entzun ezazue!

Ziber erreportajearen ezaugarriak: hipertestualitatea, multimediatasuna eta interaktibitatea

Erreportaje bat egiterakoan, beharrezkoa da aldez aurretik zenbait urrats zehaztea. Hala nola, transmititu nahi dugun mezuaren araberako helburu diskurtsiboa finkatzea; generoa eta azpigeneroa zehaztea; storyboard-a egitea, erabiliko ditugun osagaiak aurreikusi ahal izateko; dokumentazio lana burutzea; etbar. Beraz, emaitza txukun eta borobil bat lortu ahal izateko, erabaki linguistiko- diskurtsiboak zaindu behar dira, nahitaez.

Hala ere, garaiak aldatu dira eta teknologia berrien hazkundeak erreportajeak euskarri berrietara egokitzera behartu gaitu. Dagoeneko, erreportaje tradizionaletik erreportaje multimediara egin dugu salto. Hori dela eta, zibertestu baten sorreran sareak dituen testuinguru bereizgarriak kontutan hartzea oso garrantzitsua da. Noski, orain arte jarraituriko urratsak baztertu gabe.

Marreroren esanetan, hiru dira erreportajeak sarean dituen ezaugarri garrantzitsuenak. Bata, multimeditasuna da. Egileak gertakizun baten inguruan ikuspuntu ezberdinak gehitzeaz gain,  testuingurua, aurrekariak, iturriak, mapak, infografiak, bideo zein audioak, etbar. eskaintzen dizkio erabiltzaileari. Istorioan murgiltzeko nahikoa informazio emanez.

Bestalde, nodo ezberdinen artean lotura ezartzea ezinbestekoa da sareko erreportajeetan. Alegia, nodo bakoitzak independenteki zentsua baldin badu ere, guztiek erreportajea aberasteko helburua izan behar dute. Izan ere, hipertestualitateak erabiltzaileei, erreportajea kontsumitzerakoan, ez die bide jakin bat jarraitzera behartzen.

Azkenik, interaktibitatea daukagu. Honen ondorioz, erabiltzaileak informazioetan parte-hartzeko aukera dauka: iritzia emanez, lehiaketak antolatuz, eztabaidan parte hartuz... Hala ere, ezaugarri honek badauka bere gakoa. Marrerok dioenaren arabera, nahiz eta hipertestuan erabiltzaileak parte hartzeko aukera izan, ezin dezake erreportajea modifikatu. Eta, hori da etorkizunean bilatu behar duguna: erabiltzaile kontsumitzaile arrunt izatetik, egile izatera pasatzea.  

Negua

Negua, zer da zuentzat negua? Elurra, Olentzero, oporrak, hotza, iluntasuna, familia...

Arantxa eta Itxaso irakasleak Multimedia Komunikazioa masterreko ikasleei guretzat negua zer den azaltzen duen audioa egiteko eskatu digute. Eta, hona hemen nire negua:

Ekinaren ekinez, euskarak sarean merezi duen lekua izango du!

Abenduaren 20an, Multimedia Komunikazioa Masterreko ikasleok "Euskararen komunitate birtualak: nola ehundu harreman-sareak?" galdera aztertzen zuen mahaingurura joateko aukera izan genuen. Bertan, Luistxo Fernandez (sustatu.com), Hasier Etxeberria (Zuzeu.com), Lontzo Sainz (Eitb.com), Maite Goñi (Euskaljakintza.net), Lander Arbelaitz (Argia.com) eta Idurre Eskisabel-ek (Berria.info) interneten euskarak bizi duen egoera zein den aztertu zuten. Ondoren guztioi esandakoaren gainean gogoeta egitera bultzatu gintuzten.

Agurtzane Elordui-k, mahainguruaren antolatzaileak, sareko teknologia berriek euskaldunen arteko harreman-sareen trinkotzea errazten duen galdegin zien hizlariei. Guztiok baiezko borobila erantzun zuten.

Luistxo Fernandezen esanetan, "internet harreman- pertsonala zein komunitatearen interesak pizteko tresna ona da. Ez dio euskarari kalte egiten; guztiz alderantziz, euskaldunen artean komunikazioa hobetzen lagun dezake. Izan ere, teknologia hobetu ahala, zirkulua ere zabalduz doa". Azken baieztapen hau hobeto ulertzeko adibide bat gehitu zuen Luistxok: hasiera batean, messenger edo foroetan gure lagunartekoekin kontaktatzen genuen; orain, ordea, twitter eta facebook-ek gugandik urrun dauden pertsonak ezagutu eta hauekin harremana izateko aukera eskaintzen digute.


Euskal komunitatea osatzen dugunok, interneten euskaraz ahalik eta eduki gehien izatearen alde borrokatu behar dugula azpimarratu zuten mahainguruan. Horretarako lehen pausoa, Maite Goñik esan bezala, norbanakoaren indarrean sinestean datza. Izan ere, guztiok ekarpen txiki bat eginez, gure hizkuntza itsaso handian tanta txiki bat izatera helduko da.  Euskal komunitateak dituen gogo handiez baliatu beharra daukagu, lurralde berriak euskararekin konkistatzeko.


Era berean, "internet gure alde erabiltzen ikasi behar dugu", Lander Arbelaitzek esan zuenez. Zergatik? Lehenik eta behin, internetek euskara hizkuntza zaharkitua denaren zama kentzeko aukera ematen baikaitu. Bestetik, teknologia berriak etengabe garatzen doaz eta hauekin guri eskaintzen dizkiguten aukerak gehitzen. Hori dela eta, euskaldunok twitter, facebook, tuenti... bezalako sare sozialetan muturra sartzeko aprobetxatu beharra daukagu. Sare sozial hauetan euskaraz dabilenak, sarean euskararen erabilera normaltasunarekin lotuko bailuke. Beraz, euskaraz hitz egiten dugunoi, beste batzuengana heltzeko aukera ematen digu internetek eta euskaldunok horretaz baliatu behar gara.

Hala ere, euskal komunitateak badauka zailtasun handi bat. Alegia, mundu-mailan komunikabide tradizionalak sareko euskarri eta produktuetan entseatzen ari dira. Guk, ordea, horretarako zailtasun handiak dauzkagu; ez baikaude ohituta edukiak eskuratu ahal izateko ordaintzera. Idurre Eskisabel-ek, Berria.info-ko zuzendariak esan bezala, "euskal komunikabide birtualak beraien erabiltzaileei edukia erostera behartuko baliete, beraien irakurleria are gehiago mugatuko lukete".

Horrez gain, gaur egun euskal komunitate birtualak trinkotzeko hizkuntza politika falta dago. Luistxo Fernandezen ustez, "beharrezkoa da komunikazio, hizkuntza eta teknologian dirua inbertitzea; baina, hurrengo urteotan instituzioen aldetik, adar jotzea baino ez dugu jasoko". Lander Arbelaitzek ere, Luistxoren ideia babestu zuen eta egoera salatzeko adibide argi bat jarri zuen, "errealari "euskararekin bat" kamisetan eramatearren dirua eman beharrean, kopuru hori interneteko euskarazko eduki zein webguneetan inbertitu beharko litzateke". Dudarik gabe, berak planteatutakoak askoz gehiago bultzatu eta trinkotuko lituzke sareko euskal komunitateak.

Amaitzeko eta arestian aipatutako guztia indartzeko helburuz, Hasier Etxeberriak esandako hitz batzuk aipatu nahi ditut: euskaldunok sarean aritu, erabili eta soinua atera beharra daukagu. Guk egiten ez baldin badugu, euskarak ez du sekula merezi duen tokia lortuko.

Gaztezulo aldizkariaren analisi sozio-pragmatikoa

Sarrera honetan, Gaztezulo euskal gazteentzat zuzendu zen lehen aldizkariak eta formatu multimediara saltoa egin duenak,  betetzen dituen zenbait zerbitzu sozial aipatuko ditut. Besteak beste, euskal komunitatea trinkotzeko egiten duen lana azalduz eta goraipatuz.

Euskal Herrian badaude hainbat hedabide multimedia. Baina, Gaztezulori buruzko analisi egitea erabaki dut. Izan ere, komunikabidea euskal gazteei zuzendua dago. Eta, ni horien artean kokatzen naiz. Gainera, kazetaritza ikasketak burutzen nituenean ere, Gaztezulo aztertu nuen eta esperientzia horren bitartez, komunikabidea gertutik ezagutzeko aukera izan nuen. 

Lehenik eta behin, Gaztezulo, gaur egun, Euskal Herri mailan oso ezaguna den hedabide multimedia eta digitala dela aipatu beharra dago. Dauzkan ezaugarrien artean, hasiera batetik, hartzaileen iritzia kontuan hartu zuela nabarmendu beharra daukat. Izan ere,  gazteei eginiko inkesta batek zehaztu zituen zeintzuk izango ziren jorratu beharreko gaiak: literatura, internet, musika, zinema, kirolak... baina batez ere, sexuari ematen diote garrantzia gehien. Gai hau baita gazteen artean kontsultatuena.

Sexuaren arlo horretan ere, bestelako berezitasun bat gehitu behar zaio. Gaztezulo izan zen sexu kontsultak martxan jarri zituen lehen euskal aldizkaria. Hainbesteko arrakasta izan zuen berritasunak, oraindik ere indarrean dagoela. Gazteek orokorrean, sexuari buruzko jaki-min handia izaten dute. Euskal gazteak horien artean kokatzen dira eta beraz, Gaztezulok gaia lantzeko ematen dien aukera eskertu eta aprobetxatzen jarraitzen dute, hilabetez hilabete kontsultak eginez. Arlo honetan, euskaraz sexu-kontsultak egiteko aukera izatea garrantzitsua iruditzen zait. Azken finean, sexuak, sarritan, lengoaia berezitua erabiltzea dakar eta adituen erantzunen bitartez, gazteek euskarazko "hitz berriak" ezagutzeko eta erabiltzeko aukera daukate. 

Gaztezulok, erabilitako hizkera aberatsa eta formala da. Beraz, hartzaileak informazioa ulertu nahi baldin badu, ezinbesteko egiten zaio euskara maila altua izatea. Oso gai aberatsak baitira landutako guztiak. Modu horretan, multimedia komunikabideak gazteak euskara batu formala erabiltzera eta kontsumitzera bultzatzen ditu.

Multimediara salto egitean, hainbat ate ireki zaizkie. Lehenik eta behin, irakurleen parte hartzea suspertu dute agendaren bitartez. Bertan, edozeinek Euskal Herrian gazteei zuzenduta dauden edo hauei interesatzen zaien ekitaldiei buruzko informazioa eskaini dezake. Horrez gain, irudiari ematen dioten garrantzia azpimarratzen da. Honen bitartez, edukiari aberastasuna ematea lortzen baitute. Honek berebiziko garrantzia dauka webgunean. Izan ere, irudiak aldizkariaren webgunea ikusgarriago bihurtzen du.

Horrenbestez, ikuspegi sozio-pragmatikotik aztertuta, eta euskaldunen komunitatea sarean trinkotzeari begira Gaztezulok egiten duen ekarpenari buruz, esan daiteke eskertzeko modukoa dela. Hainbeste denboran zehar, euskal kulturaren, ohituren, hizkuntzaren... oinordekoak izango diren gazteei zuzenduta eginiko eskaintza aberatsagatik.